Araştırmacılar, 2 bin yıllık Privernum arkeolojik alanından alınan Roma betonu örneklerini incelediklerinde, karışım içinde küçük beyaz kireç parçaları bulunduğunu fark etti. Daha önce zayıf karıştırma sonucu oluştuğu düşünülen bu parçaların aslında bilinçli olarak betona dahil edildiği ortaya çıktı.
MIT’den malzeme bilimcisi Admir Masic, “Romalılar asırlardır mükemmel tariflerle beton üretiyordu. Neden kötü bir karışım yapsınlar? Bunun arkasında başka bir sır olmalıydı” dedi.
BETONUN SIRRI: ‘SICAK KARIŞIM’ TEKNİĞİ
Ekip, beyaz kireç parçalarının, betonun hazırlanma yönteminin farklı olduğunu gösterdiğini keşfetti. Geleneksel olarak, kireç önce suyla karıştırılıp “sönmüş kireç” hâline getirilerek betona eklenir. Ancak, Romalıların “sıcak karışım” adı verilen farklı bir teknik kullandıkları ortaya çıktı.
Bu yöntemde:
- Sönmemiş kireç (kalsiyum oksit) doğrudan volkanik kül ve suyla karıştırılıyor.
- Yüksek sıcaklıkta kimyasal reaksiyonlar gerçekleşiyor.
- Betonun daha hızlı sertleşmesini ve dayanıklılığının artmasını sağlıyor.
KENDİNİ ONARMA YETENEĞİ
“Sıcak karışım” tekniği, Roma betonuna olağanüstü bir kendini yenileme yeteneği kazandırıyor.
- Beton çatladığında, çatlak öncelikle beyaz kireç parçalarına yöneliyor.
- Çatlaklardan içeri giren su, kireç ile reaksiyona girerek kalsiyum karbonat oluşturuyor.
- Bu madde, çatlağı doldurup betonun tekrar bütünleşmesini sağlıyor.
Bu süreç, Caecilia Metella’nın 2 bin yıllık mezarında ve Roma deniz surlarında gözlemlendi. Araştırmacılar, bu teknik sayesinde betonun deniz suyuna karşı bile binlerce yıl dayanabildiğini belirtti.
Araştırma ekibi, bu keşfi test etmek için antik ve modern tariflerle “sıcak karışımlı” Roma betonu üretti. Kireç içeren beton çatladığında 2 hafta içinde tamamen iyileşirken, kontrol grubu olan modern beton çatlaklı kalmaya devam etti.
